هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی در چند سال گذشته مورد استقبال گسترده قرار گرفتهاند. جالب اینجاست که صنعت آموزش در اجرای هر دوی این فناوریهای پیشرفته کم کار نبوده است. در عصر تکنولوژی که به سرعت در حال تکامل است، روش یادگیری ما دستخوش تغییری عظیم شده است. به لطف هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، بخش آموزش در سراسر جهان دیگر محدود به یک کلاس درس فیزیکی نیست. از بهبود منحنی یادگیری دانش آموزان گرفته تا ارائه پشتیبانی به معلمان، استفاده از هوش مصنوعی و ML سیستم آموزشی را به سمت دیگری کشانده است.
اما دقیقاً هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی چیست؟
هوش مصنوعی همانطور که از نامش پیداست، هوشی شبیه انسان است که توسط ماشینها نشان داده میشود. فناوری هوش مصنوعی باعث میشود که ماشینها مانند انسانها فکر کنند و با قابلیتهایی مانند یادگیری، پردازش اطلاعات، تشخیص گفتار و حل مسئله عمل کنند. از سوی دیگر، یادگیری ماشینی به عنوان یکی از زیرمجموعه های هوش مصنوعی در نظر گرفته می شود. یادگیری ماشین سیستمها را قادر میسازد تا به طور خودکار از تجربیات خود یاد بگیرند و همچنین ارتقا یابند. به زبان ساده، یادگیری ماشین بر ایجاد برنامههای رایانهای متمرکز است که میتوانند به دادهها دسترسی داشته باشند و از آنها برای یادگیری خود استفاده کنند. ظهور این فناوریها زندگی ما را سادهتر کرده است.
نقش ML و AI در سیستم آموزشی
وقتی صحبت از صنعت آموزش به میان میآید، برنامههای کاربردی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، آموزش را سرگرم کننده و تعاملی میکنند. فناوری هوش مصنوعی ابزارهای نرم افزاری سفارشی و تعاملی را با واقعیت مجازی و افزوده ارائه میدهد. این ابزارها بر روی دستگاههای دیجیتالی مانند تبلت، تلفنهای هوشمند و لپتاپ/رایانهها قرار میگیرند و بدون در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی و گروه سنی، زبانآموزان به راحتی به آنها دسترسی پیدا میکنند. بنابراین، دری را برای آموزش با کیفیت برای همه باز میکند.
در عین حال، فناوریهای هوش مصنوعی و ML وظایف مدیریتی تکراری را برای کارکنان مدرسه یا آموزشگاه خودکار میکنند. به عنوان مثال، فرآیند نمرهدهی خودکار با هوش مصنوعی، در حال حاضر برای ارزیابی آزمونهای چند گزینهای استفاده میشود و در زمان صرفهجویی می شود.
5 روش تغییر دهندۀ سیستم آموزش با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی
- پیش بینی نتیجه و مسیرهای یادگیری
فناوری ML و AI توانایی پیشبینی نتایج را بر اساس مجموعه دادههای موجود دارد و ثابت میکند که این یک مزیت بزرگ برای بخش آموزش است.
به لطف چنین نتایج پیشبینیکنندهای، ایجاد یک مسیر یادگیری مجزا برای هر دانشآموز امکانپذیر میشود. سپس این مسیرها میتوانند به دانشآموزان کمک کنند تا بیشتر روی حوزههایی از موضوعی که در آن ضعیف هستند تمرکز کنند یا به آنها در انجام تکالیف خود در خانه کمک کنند. وقتی دانشآموزان برای امتحانات مهم آماده میشوند، چنین سیستمهایی بهطور باورنکردنی کارآمد میشوند.
- محتوای سفارشی شده
هر دانش آموزی با دانش آموز دیگر متفاوت است و همچنین توانایی آنها در درک موضوع نیز متفاوت است. به همین دلیل، محتوای آموزشی که برای یک دانش آموز مفید است، ممکن است لزوما برای دانش آموز دیگر مفید نباشد. دقیقاً به همین دلیل است که نیاز به سفارشی کردن مطالب وجود دارد که با فناوری هایی مانند هوش مصنوعی و ML انجام می شود. با ML و AI، زمینهای برای ارائه محتوای آموزشی سفارشی شده به دانش آموزان ایجاد شده است که الزامات یادگیری منحصر به فرد آنها را کاملاً برآورده میکند. الزامات یادگیری دانش آموزان را میتوان از طریق مسیرهای یادگیری فردی یا تعامل سایر برنامهها یا نرم افزارها سنجید. همانطور که محتوا هدفمندتر و دقیقتر میشود، دانشآموزان به راحتی درک بهتری از موضوع به دست میآورند.
- مجازیسازی و گیمیفیکیشن
دنیای هوشمندی که ما در آن زندگی میکنیم، نحوه استفاده از اطلاعات را تغییر داده است. موج مجازی سازی و گیمیفیکیشن اکثر بخشها از جمله تجاری و آموزشی را تحت تاثیر قرار داده است.
- ردیابی عملکرد
در یک محیط کلاس درس سنتی، به طور کلی برای معلم دشوار است که پیشرفت هر دانش آموز را ردیابی و ارائه بازخورد دهد. با این حال، با هوش مصنوعی و ML این کار را آسانتر کرده است. با استفاده از سیستمهای مدیریت یادگیری مبتنی بر هوش مصنوعی و ML، معلمان میتوانند عملکرد همه دانشآموزان خود را از طریق جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادههای متمایزشان ردیابی کنند. نتایج ردیابی در ارائه اطلاعات دقیق است که آیا دانش آموزان آنچه را که آموزش داده می شود درک می کنند یا در یک موضوع خاص عقب ماندهاند. بر اساس این نتایج، به دانشآموزان یک طرح یادگیری داده میشود که مسائل یادگیری فردی آنها را به طور موثر حل میکند.
- مدیریت آموزشگاه
مدیریت یک مدرسه یا هر موسسه آموزشی هرگز کار آسانی نیست. صدها کار برای انجام دادن وجود دارد، از مدیریت سوابق دانشجویی گرفته تا زمانبندی سخنرانیها. در حالی که قبلاً همه چیز به صورت دستی انجام میشد، هوش مصنوعی و ML آن را خودکار کرده اند.
هوش مصنوعی برای مدیریت حضور و غیاب دانشآموزان و اطلاعات، حملونقل مدرسه، استخدام، فعالیتهای مدیریتی، بودجهبندی، برنامهریزی کلاسها و … استفاده میشود و در زمان معلمان صرفهجویی میشود و میتوانند روی دانشآموزان تمرکز بیشتری داشته باشند.
نتیجهگیری
علاوه بر روشهایی که در بالا بررسی کردیم، هوش مصنوعی و ML از طریق تشخیص گفتار و فناوری واقعیت مجازی، آموزش را برای دانشآموزان دارای تواناییهای متفاوت آسانتر میکنند. هوش مصنوعی و ML در آموزش همچنین ارتباط معلم و دانش آموز را تسریع میبخشد و به دانش آموزان کمک میکنند تا با یکدیگر ارتباط موثرتری برقرار کنند. برنامه Brainly نمونهای است که به دانشآموزان اجازه میدهد با همسالان خود ارتباط برقرار کنند و به طور مشترک روی پاسخها سوالات بحث کنند. این برنامه از ML برای تأیید کاربران واقعی و پاسخ هایی که ارسال می کنند استفاده میکند.
کلام آخر
مؤسسه توسعه اقتصادی تصمیمسازان جنوب مجموعهای یکپارچه و شامل گروههای آموزشی مستقل است که از جانب همکاری با دستگاههای مختلف نظارتی در زمینههای تخصصی نسبت به ارائه خدمات آموزشی فعالیت دارد. مأموریت این مؤسسه توانمندسازی فعالین اقتصادی در بخش خصوصی و سازمانهای ایرانی از مسیر آموزش، مشاوره و پژوهش است.